میگویند شرح نقطه مقابل یک چیز یا مفهوم، گویاترین معرفی از آن است؛ مثلاً وقتی عبارت درختان «همیشه سبز» را در مقابل درختان برگریز قرار دهیم، مفهوم «همیشه سبز» بهتر و روشنتر درک میشود. درختان همیشه سبز بر خلاف درختان عادی در فصول سرد و خشک همچنان سبز و سرزندهاند؛ درصورتی که نقطه مقابل آن این ویژگی را ندارد. واژه «سبز» تنها رنگ یا نماد نیست. مفهومی است دربرگیرنده رشد سالم، تداوم رشد، و رشد منجر به نتیجه.
در مثالی دیگر نقطه مقابل محتوای سبز را میتوان محتوایی که سبز نیست؛ مثل محتوایی با عمر کوتاه یا محتوای زرد تصور کرد. وقتی واژه «سبز» برای محصول، خدمت یا فعالیتی به عنوان پسوند به کار برده میشود از مسئولیت، تلاش و تعهدی فراتر از انتظار پیشبینی شده صحبت میکند. تولیدات صنعتی سبز، مواد شیمیایی سبز، محتوای سبز و در نهایت زندگی سبز. سبز یعنی مسیری جدید در هر فرایند مثل بستهبندی، مواد شیمیایی یا محتوا. سبز یعنی تفکری مسئولانهتر در قبال دیگران و زندگی.
محتوای سبز چیست؟ چرا به آن محتوای سبز میگویند؟
محتوای سبز یعنی مجموعه مفاهیمی در قالبهای مختلف که برای همیشه یا مدت زمان طولانی در فکر و ذهن مخاطب ماندگار است. محتوای سبز یعنی تفکر و مسئولیتی فراتر از چارچوبهای متداول زمانی نسبت به موارد مشابه. شاید این تعریف کمی اغراقآمیز یا سختگیرانه به نظر برسد؛ اما تفاوت حرف با نقل، کتاب با روزنامه و صدا با ندا از همین نقطه شروع میشود. عمر برخی از این مفاهیم به اندازه یک لحظه، برخی دیگر یک روز و برخی یک فصل، اما عمر محتوای سبز میتواند به اندازه قرنها باشد.
پایداری ذاتی در مقابل گذشت زمان مهمترین ویژگی محتوای سبز (Green Content) است. از محتوای سبز انتظار میرود با گذشت زمان ارزش مفهومی، معنا، کارکرد و تأثیر آن کاسته و کمرنگ نشود. الزاماً همه انواع محتوا نمیتواند سبز باشد یا حداقل سبز باقی بماند. همانطور که در یک جنگل نمیتوان از هر روینده سبزی انتظار داشت تمام فصول، سبز باقی بماند. مثلاً خبرها در ذات خود عمر خیلی کوتاهی دارند؛ اما یک تحلیل خبری میتواند طول عمری بیشتری نسبت به اصل خبر داشته باشد.
محتوای سبز و تاریخ مصرف محتوا
تفکر محتوای سبز به معنی پرداختن عمیقتر به یک موضوع و شرح و بسط آن فراتر از محدوده و انتظار مخاطب است. بنابراین پرداختن به موضوعات و مفاهیمی که در ذات خود تاریخ مصرف کوتاهی دارند (مثل اخبار، قیمت ارز و طلا و…) نیاز به باز کردن سرفصلهای جدید از ریشه یا شاخ و برگ دادن اصولی به آنها از طریق پرداختن به پیشینه و آینده آن دارد. بین طول عمر محتوا و انتظار مخاطب برای تازه کردن آن ارتباط مستقیم معنادار وجود دارد. هر چقدر که محتوا بتواند این ارتباط را بهتر و طولانیتر مدیریت کرده و معنا کند، سبزتر خواهد بود.
اگرچه جنس محتوا در سبز بودن و ماندگاری آن تأثیر بهسزایی دارد، تفکر تولید «محتوای سبز» میتواند بر جنس محتوا غلبه کند. مثلاً در رسانهای با داشتن کوتاهترین محتوا از لحاظ طول عمر مصرف (مثلا اخبار هواشناسی) میتواند با تولید محتوای سبز از مفاهیم پایه، طول عمر بخش قابل توجهی از محتوای خود را افزایش دهد.
محتوای سبز در انواع قالب و رسانه
قالب محتوا (متن، تصویر، صوت، ویدئو) و ترکیبهای آن تأثیر چندانی در سبز بودن یا ماندگاری آن ندارد. با این حال از هر قالب محتوایی انتظار میرود سبزی خاص خود را داشته باشد. متن به عنوان پایه و بنیان محتوا، تصویر به عنوان سریعترین شکل انتقال مفهوم در محتوا، صوت روبهرشدترین شکل تولید محتوا و ویدئو به عنوان تاثیرگذارترین نوع محتوا، هر کدام میتواند سبزی خاص خود را داشته باشد.
محتوای سبز چه ارزشی تولید میکند؟
محتوای سبز چه فایده و سودآوری دارد؟ چرا باید محتوای سبز تولید کرد؟ محتوای سبز در بلندمدت هزینه بازاریابی محتوا را از طریق استفاده و بازنشرهای مکرر کاهش میدهد. وقتی یک متن، تصویر یا ویدئو به دفعات و در مدت زمان طولانی مورد استناد قرار گیرد برای تولیدکننده، رسانه و بستر انتشار، اعتمادسازی بیشتری به لحاظ فنی و کاربردی ایجاد خواهد کرد.
از دست ندادن ارزش محتوا در طول زمان، مهمترین ارزشی است که محتوای سبز ایجاد میکند.
تولیدکننده، رسانه و بازنشردهنده محتوای سبز از اعتبار رسانهای خوبی به نسبت سایر رسانهها برخوردار شده و ارتباط طولانیتری با مخاطب خود برقرار میکنند. این نه تنها در فرایندهای تجاری مثل بازاریابی محتوا و خدمات بهینهسازی نتایج جستجوها (SEO) موفقتر هستند، در بلندمدت هزینه کمتری بابت تبلیغات پرداخت میشود و بازاریابی اقتصادیتر خواهد شد.
قابلیت درآمدزایی و تعریف مدل درآمدی مستقیم از محتوای سبز
محتوایی که در بستر فناوری تولید و توزیع میشود، الزاماً به درآمد مستقیم نمیانجامد. به همین دلیل است که اکثر رسانههای دیجیتال محتوا محور، از شیوههای جانبی مثل نمایش تبلیغات، اسپانسرینگ و غیره کسب درآمد دارند. قابلیت تعریف مدل درآمدِ مستقیم برای محتوای سبز ویژگی برجستهای است که کمتر ساختاری در حوزه محتوا از آن بهره میبرد. به زبان ساده محتوای سبز مشتری مستقیم دارد و میتوان آن را به عنوان محصول عرضه کرد.
پایه و زیربنای سبزی محتوای سبز
محتوای سبز به رسانه و قالب وابسته نیست؛ بلکه بر دو رکن اصلی «تخصص» و «شناخت دقیق مخاطب» استوار است. سبز بدون تخصص و عمق بخشیدن به مفاهیم در حوزه محتوا امکانپذیر نیست. نمیتوان به موضوعاتی مثل سینما، فوتبال یا خودرو پرداخت در حالی که تولیدکننده محتوا، هیچ تخصصی از آن حوزه نداشته باشد. سمت دیگر داستان، شناخت هوشمندانه مخاطب است. اینکه بدانیم دقیقاً مخاطب چه چیزی میخواهد و محتوا، خواسته او را به چه شکل برطرف خواهد کرد، نیاز به تیزبینی و ظرافتی بیشتر از هیاهوهای رسانهای نیاز دارد.